به منظور پاسخگویی به بخشی از نیازهای پژوهشی و فناوری کشور در زمینهی سیاستگذاری علمی و پژوهشی کشور، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر اساس مجوز شماره ۳۶۶/۹۷/۳۴ مورخ ۷۱/۱/۱۶ شورای گسترش آموزش عالی تأسیس شدهاست طبق مجوز شمارهی ۲۲۹۹۱/۲۲ مورخ ۸۳/۳/۲۳ شورای گسترش آمورزش عالی به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور تغییر نام یافته است.
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور طبق قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (مصوب۱۳۸۳/۵/۱۸)، مفاد این اساسنامه، قوانین، ضوابط و مقررات مربوط اداره میشود.
در این اساسنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به اختصار "وزارت"و مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به اختصار "مرکز" نامیده میشود.
۱- توسعه و گسترش پژوهش در زمینهی سیاستگذاری علمی کشور؛
۲- زمینهسازی و ایجاد زیرساختهای مناسب برای ارتقاء فعالیتهای پژوهشی در زمینهی سیاستگذاری علمی و دانشهای مرتبط؛
۳- تجاریسازی دستاوردهای پژوهشی
۱- بررسی و شناسائی نیازهای پژوهشی کشور در حوزهی تخصصی سیاستگذاری علمی کشور و تدوین طرحهای پژوهشی متناسب برای رفع این نیازها؛
۲- اجرای طرحهای پژوهشی بنیادی، کاربردی وتوسعهای به منظور تحقق اهداف "مرکز"؛
۳- همکاری پژوهشی با دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری مرکز علمی دولتی و غیر دولتی داخل وخارج کشور به منظور ارتقای کیفیت فعالیتهای پژوهشی در زمینههای مرتبط با اهداف " مرکز" با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
۴- اشاعهی دانش و نگرشهای نوین در زمینهی سیاستگذاری علمی کشور و انتقال آن به دستاندرکاران حوزهی سیاستگذاری علمی کشور و ارائهی نتایج کسبشده در راستای تصمیمسازی مسئولان ذیربط؛
۵- انتشار و انتقال تازهترین دادهها و دستاوردهای مطالعاتی و پژوهشی در زمینهی سیاستگذاری علمی کشور در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی در چارچوب قوانین و مقررات جاری کشور؛
۶- ارائه خدمات علمی-تخصصی و مشاوره به اشخاص حقیقی و حقوقی براساس نتایج حاصل از فعالیتهای پژوهش و فناوری انجامشده در "مرکز":
۷- انتشار مجله، کتاب علمی، جزوهی آموزشی، تولید نرم افزار و برنامههای رایانهای متناسب با اهداف "مرکز" طبق ضوابط و مقررات مربوط؛
۸- برگزاری همایشهای علمی و ارائهی دستاوردهای پژوهشی و فناوری در قالب کارگاههای آموزشی با رعایت ضوابط و مقررات مربوط.
تبصره: تأسیس واحدهای پژوهشی وابسته به "مرکز" در سایر شهرها پس از اخذ مجوز از شورای گسترش آموزش عالی "وزارت" امکانپذیر خواهد بود.
۱- هیأتامنا
۲- رئیس
۳- هیأترئیسه
۴- شورای"مرکز"
۱- وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری
۲- معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور (یا نماینده وی) یا معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور ( یا نماینده وی)، حسب مورد
۳- رئیس "مرکز" (دبیر هیأتامنا)
۴- چهار تا شش تن از شخصیتهای علمی– فرهنگی کشور که نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت "مرکز" داشته باشند.
تبصره ۱- حداقل دوتن از شخصیتهای مذکور در بند ۴ باید از اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور باشند.
تبصره ۲- اعضای مذکور در بند ۴ با تأیید و حکم وزیر علوم، تحقیقات وفناوری برای مدت چهار سال منصوب میشوند و در یک زمان، حداکثر میتوانند عضو دو هیأتامنا باشند و انتصاب مجدد آن بلامانع است و تازمانی که افراد جدیدی به جای آن منصوب نشدهباشند همچنان به وظایف و اختیارات قانونی خود ادامه میدهند.
۱- تصویب آییننامه داخلی هیأتامنا
۲- تصویب نمودار سازمانی و تشکیلاتی "مرکز" براساس ضوابط و مقررات مربوط که پس از تأیید وزیر علوم، تحیقات و فناوری قابل اجرا خواهد بود؛
۳- تصویب آییننامههای مالی-معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی "مرکز" ( از جمله آییننامههای سفرهای علمی، بورسهای تحصیلی، و فرصتهای مطالعاتی) که پس از تایید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری قابل اجرا خواهد بود؛
۴- بررسی و تصویب بودجه سالیانه و تفصیلی "مرکز" که توسط رئیس "مرکز" پس از تایید هیأترئیسه پیشنهاد میشود؛
۵- تصویب حسابها و ترازنامه سالیانه "مرکز"؛
۶- تصویب نحوهی وصول درآمدهای اختصاصی و مصرف آن با رعایت ضوابط ومقررات مربوط؛
۷- تصویب دریافت کمکهای مالی و امکانات از اشخاص حقیقی و حقوقی با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
۸- پیشنهاد میزان فوقالعادههای اعضای هیأتعلمی و غیر هیأتعلمی "مرکز" به "وزارت"برای تأیید ؛
۹- تعیین میزان آموزانه، پژوهانه، نویسانه، ترجمانه و نظایر آن با رعایت ضوابط و مقررات "وزارت"؛
۱۰- پیشنهاد توسعه یا انحلال گروههای پژوهشی و فناوری "مرکز" به "وزارت" برای طی مراحل قانونی؛
۱۱- برسی گزارش عملکرد سالیانه " مرکز" که توسط رئیس "مرکز" ارائه میشود و اظهار نظر نسبت به آن.
رئیس "مرکز"، که نمایندهی قانونی "مرکز" نزد مراجع حقیقی و حقوقی است، از میان اعضای هیأتعلمی رسمی با مرتبه علمی حداقل استادیار، دارای حداقل پنج سال سابقه خدمت در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری در وضعیت هیأتعلمی و حداقل دارای دو سال سابقه اجرایی در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی با حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری برای مدت چهار سال منصوب میشود.
تبصره ۱- انتصاب مجدد وی بطور متوالی فقط برای یک دوره امکانپذیر میباشد، در موارد استثنا، انتصاب مجدد وی فقط برای دورهی بعدی امکانپذیر میباشد.
تبصره ۲- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تا صدرو حکم رئیس "مرکز" میتواند فردی را حداکثر به مدت ششماه به عنوان سرپرست "مرکز" منصوب نماید.
تبصره ۳- پذیرش استعفا یا عزل رئیس "مرکز" با حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری انجام میپذیرد.
۱- برنامهریزی برای "مرکز"، هدایت و ادارهی امور آن و نظارت بر حسن اجرای همهی فعالیتهای آن در چارچوب اساسنامه، ضوابط و مقررات مربوط؛
۲- پیشنهاد نمودار سازمانی و تشکیلات "مرکز" پس از تصویب هیأتامنا به "وزارت" برای تأیید و طی مراحل قانونی؛
۳- صدور احکام مربوط به استخدام، انتصاب، ترفیع، ارتقا، مأموریت، اخراج و... اعضای هیأتعلمی و کارمندان "مرکز" در چارچوب قوانین ومقررات مربوط؛
۴- انتخاب وانتصاب معاونان، مشاوران و مسئولان "مرکز" براساس نمودار سازمانی و تشکیلات مصوب "مرکز" و عزل آنان؛
۵- امضای قراردادها، اسناد تعهدآور، اسناد مالی و اداری مکاتبات "مرکز" در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط؛
۶- افتتاح حسابهای بانکی مورد نیاز "مرکز" و معرفی دارندگان حق امضای مجاز با رعایت قوانین ومقررات مربوط؛
۷- تهیه بودجه تفصیلی سالیانه "مرکز" با رعایت مفاد آییننامه مالی و معاملاتی و ارائه به هیأتامنا و همچنین نظارت بر نحوهی هزینهنمودن بودجه تخصیصی به "مرکز"؛
۸- تنظیم آییننامههای مالی-معاملاتی، اداری، رفاهی و اجرایی"مرکز" و همچنین تغییر در اصلاح آنها طبق ضوابط و مقررات مربوط و پیشنهاد آنها به هیأتامنا برای طی مراحل قانونی؛
۹- تنظیم آییننامههای سفرهای علمی، بورسهای تحصیلی و فرصتهای مطالعاتی در چارچوب ضوابط و مقررات مریوط و پیشنهاد آنها به هیأتامنا برای طی مراحل قانونی؛
۱۰- ارائه گزارش عملکرد سالیانهی"مرکز"؛
۱۱- پیشنهاد تأسیس و انحلال گروههای پژوهشی و فناوری موردنیاز به شورای " مرکز"؛
۱۲- استیفای منافع و حفظ حقوق "مرکز" در مراجع قانونی ( اعم از قضائی، اجرائی، اداری و...) به نمایندگی از "مرکز"؛
۱۳- اجرای مصوبات هیأتامنا و شورای "مرکز" در چارچوب قوانین ومقررات مربوطه.
تبصره: رئیس "مرکز" میتواند بخشی از وظایف و اختیارات اداری و مالی خود را با حفظ مسئولیت خویش و رعایت قوانین و مقررات مربوطه، به معاونان "مرکز" تفویض نماید.
۱- رئیس "مرکز"
۲- معاونان "مرکز"
۱- مشارکت و همکاری فعالانه در تنظیم برنامههای راهبردی "مرکز" مبتنی بر سند چشمانداز، برنامههای توسعه کشور، نقشه جامع علمی کشور و برنامههای تقدیمی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به مجلس شورای اسلامی، به منظور ارائه و تصویب هیأتامنا؛
۲- فراهمنمودن زمینههای لازم جهت تحقق اهداف برنامههای راهبردی مرکز؛
۳- فراهمنمودن زمینه مناسب به منظور اجرایینمودن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیأتامنا، آییننامهها و بخشنامههای ابلاغی از سوی "وزارت" و سایر جوامع ذیصلاح؛
۴- بررسی آییننامهها، شیوهنامهها، دستور جلسات و سایر موارد ارائهشده از سوی معاونتها و شورای "مرکز" به منظور طرح در هیأتامنا و یا سایر مراجع ذیصلاح؛
۵- پیشنهاد بودجه سالیانه "مرکز" به هیأتامنا از طریق رئیس "مرکز"؛
۶- تنوعبخشی به منابع مالی "مرکز" از طریق جذب کمکهای مردمی و افزایش درآمدهای اختصاصی از طریق ارائه خدمات پژوهشی، فناوری و سایر منابع دیگر از اخذ مجوزهای لازم از هیأتامنا و سایر مراجع ذیصلاح؛
۷- پیشنهاد توزیع و تخصیص فرصتهای مطالعاتی و دورههای کوتاهمدت پژوهشی داخل و خارج که طبق ضوابط به اعضای هیأتعلمی تعلق میگیرد از طریق رئیس "مرکز" به "وزارت"؛
۸- بررسی و تصویب پیشنهادهای ارائهشده در خصوص فعالیتهای تربیتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و تربیتبدنی که بر اساس تقویم سالیانه "مرکز" ارائه گردیده است؛
۹- نظارت و پیگیری گزارشهای تربیتی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی و... با هماهنگی دیگر دستگاههای ذیربط تا حصول نتیجه؛
۱۰- بررسی و ارزیابی نحوهی اجرای تصمیمات هیأترئیسه توسط حوزههای مختلف "مرکز" و نظارت برعملکرد آنان؛
۱۱- ارزیابی عملکرد حوزههای مختلف "مرکز" و بررسی گزارشهای ادواری در شورای "مرکز"؛
۱۲- ایجاد هماهنگی لازم بین حوزههای مختلف "مرکز".
تعداد معاونان "مرکز" بر اساس تشکیلات مصوب "مرکز" تعیین میگردد. شرایط عمومی معاونان طبق آییننامه جامع مدیریت دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری مصوب ۱۰/۱۲/۱۳۸۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی میباشد.
۱- رئیس "مرکز"
۲- معاونان "مرکز"
۳- مدیران گروههای پژوهشی
۴- دو تا پنج تن از اعضای هیأتعلمی
تبصره ۱: حداقل دوتن از اعضای مذکور در بند ۴ باید از میان پژوهشگران و صاحبنظران خارج از "مرکز" با تشخیص رئیس "مرکز" انتخاب شوند.
تبصره ۲- اعضای مذکور در بند ۴ با حکم رئیس "مرکز" برای مدت دوسال منصوب میشوند و انتصاب مجدد آن بلامانع است.
جلسات شورای "مرکز" دست کم هرماه یک بار و با حضور حداقل دوسوم اعضا به شرط حضور رئیس شورا رسمیت مییابد و تصمیمهای آن با رأی اکثریت نصف به علاوه یک کل اعضاء شورا معتبر است.
تبصره: اداره جلسات شورا طبق آییننامه داخلی شورا است.
۱- تصویب آییننامه داخلی شورا؛
۲- تعیین خطمشی و برنامههای علمی و پژوهشی و فناوری "مرکز" در چارچوب سیاستها و مصوبات " وزارت"
۳- تصویب آییننامهها و شیوهنامههای پژوهشی و فناوری "مرکز"؛
۴- بررسی وتصویب طرحهای پژوهشی و فناوری "مرکز" و نظارت بر کیفیت و حسن اجرای آنها؛
۵- بررسی و نظارت بر پیشرفت طرحهای پژوهشی و فناوری طبق برنامه زمانبندی مصوب و در صورت لزوم تجدید نظر و تصویب تغییرات آنها؛
۶- تعیین داور یا هیأتداوران طرحهای پژوهشی و فناوری خاتمهیافته که از سوی معاون پژوهشی و فناوری " مرکز" معرفی میشوند؛
۷- ارزیابی نتایج فعالیتهای علمی، پژوهشی و فناوری "مرکز"؛
۸- تأیید پیشنهاد تأسیس و انحلال گروههای پژوهشی و فناوری مورد نیاز به منظور ارسال به هیأتامنا برای تأیید و طی مراحل قانونی؛
۹- برنامهریزی برای ایجاد و تعمیق ارتباط علمی با سایر مؤسسات و مراکز آموزشی، پژوهشی و فناوری کشور برابر ضوابط و مقررات مربوط؛
۱۰- تصویب آییننامههای سفرهای علمی، بورسهای تحصیلی و فرصتهای مطالعاتی در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط؛
۱۱- بررسی و تصویب سفرهای علمی، بورسهای تحصیلی و فرصتهای مطالعاتی کارگاه "مرکز" طبق ضوابط و مقررات؛
۱۲- بررسی امکانات علمی (نیروی انسانی وتجهیزات) "مرکز" و تعیین کمبودها و پیشنهاد تأمین آنها به رئیس "مرکز"؛
۱۳- تصویب آییننامههای تألیف، ترجمهی کتاب، مقاله و نحوه انتشار فعالیتهای علمی، پژوهشی و فناوری " مرکز"؛
۱۴- انجام سایر اموری که در چارچوب ضوابط و مقررات از سوی هیأتامنا یا رئیس "مرکز" به شورا محول میشود.
ماده۱۷- نحوه گزینش عمومی داوطلبان عضویت در هیأت علمی "مرکز" تابع ضوابط و مقررات "وزارت" و سایر مراجع ذیصلاح است.
ماده ۱۸- صلاحیت علمی داوطلبان عضویت در هیأت علمی "مرکز" طبق ضوابط و مقررات مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و "وزارت" تعیین میشود.
ماده ۱۹- "مرکز" تابع کلیه قوانین، مقررات، ضوابط و آییننامههای مربوط به مؤسسات پژوهشی و فناوری مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و "وزارت" و سایر قوانین و مقررات مربوط است.
ماده ۲۰- فضا، امکانات و تجهیزات پژوهشی و فناوری "مرکز" باید مطابق ضوابط "وزارت" باشد.
ماده ۲۱- "وزارت" بر کلیه فعالیتهای "مرکز" نظارت مینماید و در صورت احراز تخلف از ضوابط نسبت به جلوگیری از ادامه فعالیت، تعلیق فعالیت و یا انحلال "مرکز" اقدام میکند.
ماده ۲۲- سال مالی "مرکز" عبارت است از یک سال شمسی که از اول فروردین ماه سال شروع و به پایان اسفند ماه همان سال ختم میشود.
۱- اعتبار بودجه عمومی که در ردیف مستقل ذیل بودجه سالیانه "وزارت" پیشبینی میشود؛
۲- درآمدهای حاصل از اجرای طرحهای پژوهشی و فناوری، ارائه خدمات مشاورهای، برگزاری کارگاههای آموزشی و عرضه محصولات علمی (کتاب، مجله) با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
۳- کمکهای دریافتی از وزارتخانهها و دستگاههای مرتبط؛
۴- هدایا و کمکهای دریافتی از اشخاص حقیقی و حقوقی با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
مرکز در موارد زیر پس از تصویب نهایی شورای گسترش آموزش عالی منحل میشود:
۱- به پیشنهاد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
۲- در صورت عملکرد ضعیف و تخلف "مرکز" از مقررات اساسنامه، مصوبات "وزارت" و سایر قوانین و مقررات جاری کشور به تشخیص "وزارت"
۱- تمامی تعهدات خود دربرابر وزارتخانهها، مؤسسات دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی، بانکها، شهرداریها، سایر اشخاص حقوقی و اشخاص حقیقی (اعم از اعضای هیأتعلمی و کارمندان خود) را انجام دهد یا "وزارت" با توافق صاحبان حق، تعهدات "مرکز" را رأساً بپذیرد.
۲- تمامی امتیازات و اموالی را که از منابع عمومی، دولتی، بانکها، شهرداریها و غیره در اختیار مرکز قرارگرفته است، مسترد نماید یا موافقت صاحبان حق، مبنی بر واگذاری امتیازات و اموال مذکور به "وزارت" ارائه دهد.
۱- نماینده حقوقی وزارت
۲- نماینده حقوقی مرکز
۳- رئیس وقت مرکز (در غیاب رئیس وقت "مرکز" یکی از معاونان وقت "مرکز" بنا به تشخیص وزیر علوم، تحقیقات و فناوری) تشکیل و با رعایت مقررات قانونی در مدتی که شورای گسترش آموزش عالی تعیین میکند امر تصفیه "مرکز" را برعهده خواهد داشت.
تبصره : هیأتتصفیه موظف است در مورد فوق صورتمجلسی را که به امضای تمامی اعضای هیأت میرسد تنظیم و یک نسخه از آن را به "مرکز" و نسخه دیگر آن را به "وزارت" تسلیم نماید.
مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور کانون تفکر در زمینه سیاستپژوهی و سیاستسازی علم، پژوهش و فناوری در سطح ملی.